काठमाडौँ - सामान्यतया खाना खाएपछि केही घण्टासम्म भोक लाग्दैन। तर केही मानिसहरु यस्ता पनि हुन्छन् जसलाई पेट भरी खाना खाएपछि फेरि भोक लाग्छ। त्यस्तै, केहि व्यक्तिहरू छन् जो रिस वा दुखी हुँदा आफूलाई शान्त पार्न इमोसनल इटिंग गर्न थाल्छन्।
अत्याधिक खानेको कारण धेरै हुन सक्छन् तर यसको पछाडिको कारण पत्ता लगाउनु निकै जरुरी छ। धेरै खानेकुरा खाँदा मोटोपना र मुटुसम्बन्धी समस्या निम्त्याउँछ। शरीरको क्षमताभन्दा बढी खानेकुरा खाँदा पेट फुल्ने, पेट दुख्ने र पाचन सम्बन्धी धेरै समस्याको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ। त्यसोभए आउनुस् अत्याधिक भोक लाग्नुको कारणबारे विस्तृतमा जानौं-
अत्याधिक भोक लाग्नुका कारणहरु :
१. निद्राको कमी- के तपाईलाई थाहा छ यदि तपाई पर्याप्त निन्द्रा पाउनुहुन्न भने तपाईलाई आवश्यकता भन्दा बढी भोक लाग्न थाल्छ। यो किनभने निद्राको कमीले तपाईंको भोक नियन्त्रण गर्ने हर्मोनलाई असर गर्छ। जो व्यक्तिलाई पर्याप्त मात्रामा निन्द्रा पुग्दैन त्यस व्यक्तिलाई धेरै भोक लाग्ने र खाना खाएपछि पनि पेट भरिएको महसुस हुदैन।
२.प्रोटिनको कमी- शरीरमा प्रोटिनको कमी हुँदा पनि तपाईलाई सधैँ भोक लाग्ने गर्दछ। प्रोटिनले तपाइँको भोक नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्दछ, जसले तपाइँको क्यालोरी खपत कम गर्दछ। आहारमा प्रोटिन समावेश गर्नाले शरीरमा कतिपय हर्मोनको उत्पादन बढ्छ जसले तपाईलाई पेट भरि र भोक नियन्त्रण गर्दछ।
३.डिहाइड्रेसन – शरीरको उचित कार्यका लागि, तपाईंले अधिकतम मात्रामा पानीको सेवन गर्नु आवश्यक छ। पानी तपाईंको मुटुको स्वास्थ्य, मस्तिष्क स्वास्थ्य र पाचन स्वास्थ्यको लागि धेरै लाभदायक मानिन्छ। पानीले तपाईलाई पेट भरि राख्न मद्दत गर्छ, यस्तो अवस्थामा तपाईले पानीको सेवन नगर्दा तपाईलाई धेरै भोक लाग्छ।
४.मधुमेह – मधुमेह भएका मानिसलाई सामान्य मानिसको तुलनामा धेरै भोक लाग्छ । यस्तो हुनुको कारण इन्सुलिन प्रतिरोधको कारण रगतबाट ग्लुकोज कोशिकाहरूमा प्रवेश गर्न सक्दैन। जसका कारण तपाईको शरीरले खानालाई उर्जामा परिणत गर्न सक्दैन र यसका कारण तपाईलाई सधैँ भोक लाग्छ । मधुमेहका केही लक्षणहरू हुन्- अत्यधिक तिर्खा लाग्नु, एक्कासी तौल घट्नु, आँखा धमिलो हुनु, थकान हुनु र खुट्टा/हातमा झनझन महसुस हुनु।
५.गर्भावस्था – अत्यधिक भोक लाग्नुको अर्को कारण गर्भावस्था हो। पेटमा हुर्किरहेको बच्चालाई आवश्यक पर्ने सबै प्रकारको पोषक तत्वहरू प्राप्त होस् भनेर भोक लाग्ने गर्दछ। यस्तो अवस्थामा, तपाईंले आफ्नो आहारमा विशेष ध्यान दिनु र उचित अन्तरालमा खाना खानु महत्त्वपूर्ण छ।
भोक नियन्त्रण गर्न खानपानमा यी परिवर्तन गर्नुहोस्
अण्डा, दही जस्ता प्रोटिनयुक्त चीजहरू आहारमा समावेश गर्नुहोस्।
धेरै नुन र मीठो चिजको सेवन नगर्नुहोस्।
आफैलाई हाइड्रेटेड राख्नुहोस्। यसका लागि विभिन्न प्रकारका जुस पनि सेवन गर्न सकिन्छ ।
रक्सीको खपत कम गर्नुहोस्। रक्सी पिएपछि तपाईंको भोक बढ्छ।