‘स्वर्गकी अप्सरा’को छेउमा कष्ट सहनेहरू

 जुम्ला - रारा, डाँडैडाँडाको बीचमा पानीमय उपत्यका । जहाँ दिन ढल्दै गर्दा सूर्यको प्रकाशको चमकमा राराले आफ्नो रूप बदल्दै छ, अनि हावाको वेगमा गति पनि । पानीको छाल यति तेज छ कि कर्णालीको भेलजस्तै राराका छालहरू किनारामा मस्ती मारिरहेका छन् ।

बिहान ७ बजेबाट चलेका डुंगा दिउँसो १२ बज्दा किनारमा तैरिदै छन् । सन्तोषकुमार मल्लको डुंगा पनि किनारमा आइपुग्यो । ‘बिहानैबाट डुंगा चल्छ, ४५ मिनेट घुमाएको ५ सय रुपैयाँ लिन्छौं,’ उनले भने, ‘तीन किलोमिटर दूरी पार गर्दै अर्को किनारसम्म पुग्छु ।’

रारा नेपालकै ठूलो ताल, जसले आफ्नो गर्भमा असीमित सम्भावना लुकाएको छ । सबैले कर्णालीमा समृद्धिको ढोका राराले खोल्छ भनिरहेका छन् । तर, स्वर्गकी अप्सरा उपनाम पाएको राराको पर्यटनबाट यहाँका स्थानीयले लाभ लिन भने सकिरहेका छैनन् ।

सरकारका पर्यटन मन्त्रालय, विभाग र पर्यटन बोर्डहरू प्रचारप्रसारको नाममा महोत्सव, भ्रमण वर्ष, गन्तव्य वर्षका रूपमा वार्षिक बजेट विनियोजन गर्न निकै रुचाउँछन् । तर, राराजस्ता रमणीय र मनोरम प्राकृतिक सम्पदा भएर पनि दुःख कष्टको जीवन बिताउने कर्णालीवासीका पीडा र वेदना कति छन् भन्ने राज्य सँग हिसाब नै छैन ।

सन् २००८ मा पर्यटन बोर्डले रारा महोत्सव गरेको थियो । त्यसयता स्थानीय अग्रसतामा पनि पटकपटक कार्यक्रम भए तर व्यवस्थित मोटरबाटो र भरपर्दो हवाईमार्ग नभएपछि पर्यटकमा खासै वृद्धि भएन । राराले मुगुवासीको आर्थिक जीवनमा खासै अवसर दिएको छैन ।

मुगुवासीसँग नेपालकै ठूलो ताल रारा मात्रै छैन, दुःख कष्टका भारी पनि साना छैनन् । सरकारले बा¥है महिना पर्यटक पुग्ने वातावरण सिर्जना गरिदिनुपर्ने स्थानीयको माग छ । ‘हामीसँग यति विशाल ताल रारा छ, तर हाम्रा दुःख कष्टका भारी पनि साना छैनन्,’ स्थानीय रमेश विकले गुनासो पोखे, ‘स्वर्गको काखमा नर्कको जीवन जिउँदा पनि राज्य बेखबर छ ।’ यो समाचार राजानी दैनिकमा छ ।